استان زنجان با مرکزیت شهر زنجان یکی از استان‌های ایران می‌باشد که در شمال غربی کشور قرار گرفته است. قدیمی‌ترین نامی که به این منطقه اطلاق شده‌است آندیا Andia و سپس زندیگان به معنای اهل کتاب زند است که در دوره ساسانیان بر این منطقه گذاشته شده‌است. این استان که آن ‌را فلات زنجان نیز می‌نامند، در ناحیه مرکزی شمال غربی کشور با موقعیت جغرافیایی 47 درجه و 10 دقیقه تا 50 درجه و 5 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 25 دقیقه تا 37 درجه و 10 دقیقه عرض شمالی خط استوا، با مساحتی نزدیک به 22164 کیلومتر مربع قرار گرفته است که این میزان 3/4 درصد از مساحت کل کشور را شامل می‌شود. جمعیّت استان بر اساس آخرین آمار 1٫015٫734 نفر است.
استان زنجان دارای 8 شهرستان، 16 بخش، 18 شهر، 46دهستان و 1210 آبادی است که از شمال به استان‌های اردبیل و گیلان، از شرق به استان قزوین، از جنوب به استان همدان، از جنوب غربی و غرب به استانهای کردستان و آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی محدود است و از جمله استان‌هایی است که به تنهایی با 7 استان کشور همسایه و همجوار است.

گویش مردم محلی:
زبان غالب در استان زنجان ترکی با لهجه زنجانی است. زبان ترکی در زنجان حامل فولکلور و فرهنگ غنی آذربایجان بوده قصه ها، مثل¬ها و متل¬های شیرینی را در ادبیات آذربایجان به یادگار گذاشته است. زبان و فرهنگ استان زنجان زیر مجموعه ای از فرهنگ غالب آذربایجانی در شمال غرب کشور است.

آب و هوا:
اوضاع جوی و شرایط اقلیمی منطقه بر حسب پستی و بلندی‌ها سخت متغیر است. ارتفاعات این استان معمولاً دارای آب و هوای سرد کوهستانی، زمستان‌های پر برف و سرد و در تابستان معتدل و خشک می‌باشد. شهر زنجان در این میان دره‌های قزل اوزن دارای آب و هوای معتدل‌تر بوده و دارای زمستان‌های معتدل و تابستان‌های نسبتاً گرم است. جلگه‌های مابین ارتفاعات نظیر جلگه سجاس، منطقه قشلاقات اقشار و قسمت سفلای زنجان‌رود دارای آب و هوای معتدل‌تری هستند.

موقعیت جغرافیایی:
استان زنجان در قسمت مرکزی و شمال‌غربی کشور، ما بین35 درجه و 25 دقیقه تا 37 درجه و 15 دقیقه عرض شمالی و 47 درجه و 1 دقیقه تا 49 درجه و 52 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است. این استان با هفت استان هم مرز می‌باشدبه طوریکه از شمال به شهرستان خلخال از استان اردبیل، شهرستان رودبار از استان گیلان، از شمال شرقی و شرق به شهرستان‌های تاکستان و بوئین زهرا و قزوین از استان قزوین، از جنوب به شهرستان همدان از استان همدان، از جنوب غربی به شهرستان بیجار از استان کردستان و از مغرب به شهرستان تکاب از استان آذربایجان‌غربی و از شمال غرب به شهرستان‌های میانه و هشترود از استان آذربایجان‌شرقی محدود است.

اقلیم و ویژگی های طبیعی:
استان زنجان از نظر شکل ظاهری زمین، دارای دو منطقه کوهستانی و جلگه‌ای می‌باشد که اکثر شهرهای آن در دامنه کوه‌ها و دشت‌های بین رشته کوه‌ها و مناطق کوهستانی قرار گرفته‌اند. اقلیم استان متاثر از دو عامل مهم یعنی نحوه ورود جبهه‌های عظیم رطوبتی وحرارتی، و وضعیت توپوگرافی و ارتفاع از سطح دریا می‌باشد. تیپ غالب اقلیمی استان نیمه خشک فراسرد (52%) و سرد (18%) می‌باشد که حدود 70 % درصد سطح استان را می‌پوشاند. تیپ اقلیمی نیمه خشک فرا سرد دارای درجه حرارت متوسط ماهانه در سردترین ماه سال کمتر از 7- درجه سانتی‌گراد است. متوسط درجه حرارت در ماه‌های فروردین اردیبهشت، مهر و آبان مطلوب و مابین 8 الی 14 درجه سانتی‌گراد و در ماه‌های خرداد، تیر، مرداد و شهریور گرم و درماه‌های آذر، دی، بهمن و اسفند سرد می‌باشد.

وضعیت منابع طبیعی:
رودهای مهم در این استان قزل اوزن، زنجانرود و ابهررود است. بلندترین نقطه استان در ارتفاعات تخت سلیمان و کمترین در قزل اوزن در گیلوان می‌باشد. تنوع آب و هوائی این منطقه موجب ایجاد گونه‌های متفاوتی از زندگی جانوری و گیاهی شده است. به دلیل شرایط کوهستانی این ناحیه و تاثیرات غیرمستقیم جریانات جوی مرطوب شمال غربی آب و هوای استان را می‌توان به دو ناحیه تقسیم نمود: آب و هوای کوهستانی سرد با تابستانی معتدل و آب و هوای گرم و نیمه مرطوب طارم علیا. متوسط بارندگی در حدود 300 میلیمتر می‌باشد. غارهای استان عبارتند از : غار کتله خور، گلجیک، غار خرمنه‌سر.
غار کتله خور که در بین غارهای استان دیدنی‌تر و بزرگ‌تر است و یکی از پدیده‌های طبیعی بسیار زیبای ایران محسوب می‌شود در 80 کیلومتری جنوب خدابنده قرار گرفته است. همچنین چشمه‌های آب معدنی استان عبارتند از :چشمه آبگرم وننق- چشمه آبگرم ابدال- چشمه آبگرم گرماب و چشمه آبگرم حلب انگوران

محصولات کشاورزی استان:
محصولات عمده کشاورزی استان که اکثراً صادر هم می‌شوند عبارتند از: زیتون، انجیر، برنج ، انگور ، زردآلو ، سیب، لوبیا، خیار ، پیاز ، گردو ، فندق و بادام ، سیر، انار ، گندم ،جو ،سیب‌زمینی و چغندر قند. استان زنجان بزرگترین تولید کننده زیتون کشور می باشد. همچنین خاستگاه قوچ نژاد افشار با قابلیت دوقلوزایی در سطح کشور است.

آثار تاریخی: