تعاونی‌های کشاورزی در دوران نسل هزاره (millennials) آزمونی بزرگ برای سیاست‌گذاری تعاونی‌های روستایی و کشاورزی در ایران
1398/03/19
✅ تعاونی‌های کشاورزی در دوران نسل هزاره (millennials) آزمونی بزرگ برای سیاست‌گذاری تعاونی‌های روستایی و کشاورزی در ایران

✍️یادداشتی از: دکتر حسین شیرزاد
🔹به نظر می‌رسد در عصر حاضر، موضوع زنجیره ارزش، مسئله سلامت و ایمنی غذا، شکاف قطبی شدن جامعه، پیری جمعیت، فربه شدن طبقه‌ی متوسط، مشارکت زنان در بازار کار، رشد شهرنشینی، کوچک‌تر شدن اندازه‌ی خانوارها و شکاف‌های درآمدی، بر الگوهای سنتی تعاون در بخش کشاورزی تاثیر گذارده و آنها را ناکارآمد جلوه می‌دهد. درحقیقت دو تفاوت ماهوی بین تعاونی‌های سنتی و نسل جدید تعاونی‌های فعال در حوزه روستایی و کشاورزی وجود دارد؛👈 یکی اینکه تعاونی‌های نسل جدید هدف گرا، نتیجه محور و دارای اعضای خاص بوده و عضویت در آنها آزادانه نیست و دیگر اینکه 👈 روش اجرایی آنها نیز بر محور محصولی خاص و بر اساس قراردادی است که بین اعضاء و شخصیت حقوقی تعاونی شکل گرفته است.
🔹امروزه فعالیت تعاونی‌های نسل جدید در نتیجه تمایل اعضاء به هماهنگی در زنجیره ارزش فعالیت‌های تعاونی با موقعیت‌های بازاری و تقاضای کشاورزان برای سود بیشتر در زنجیره، کشف بازارهای نو و 👈اخذ سهمی افزونتر از فروش در بازار محصولات کشاورزی شکل گرفته است. تعاونی‌های نسل جدید فقط بر مبنای قرار گرفتن در نقطه‌ای مطمئن از زنجیره تأمین تأسیس شده و مجوز می‌گیرند و مبنای شکل‌گیری تعاونی کشاورزی بر خلاف کشور ما دستوری و از سر سیری یا براساس مناسبات اخذ وام کم بهره، معافیت‌های مالیاتی و روابط رانتی و بی قاعدگی و آشفتگی در تأسیس و ایجاد نیست، 👈بلکه منطق ایجابی زنجیره ارزش در تشکیل تعاونی روستایی و کشاورزی حکمفرماست. آنها از هیأت مدیره حرفه‌ای، انعطاف پذیری در تنوع موضوعی اساسنامه‌ای و ساختارهای مالی محکم تری برخوردارند.
🔹ظهور فین‌تک‌ها (فناوری مالی) در بازار محصولات کشاورزی و ترکیب تکنولوژی‌های جدید ارتباطات و اطلاعات با تلفن‌های هوشمند منجر به تغییرات عمیق و ساختاری در تعاونی‌های نسل نو شده است. تقاضا برای ایجاد یک بازار آنلاین برای محصولات کشاورزی که به تعاونی‌های روستایی اجازه می‌دهد از بازارهای محلی خود فراتر رفته و محصولات خود را به بهترین خریداران عرضه کنند و تقاضای مصرف‌کنندگان شهری برای محصولات کشاورزی ارگانیک و سالم و شفافیت در زنجیرهی تأمین غذا از جمله مواد غذایی ارگانیک، که امروزه بسیاری از مردم در حال حرکت به این سمت هستند، به سرعت در حال افزایش است. 👈تعاونی‌ها با در اختیار داشتن فین‌تک‌ها ناب، سریع‌الانتقال و خلاقانه خرید و فروش کرده، فرصت‌هایی را نه ‌تنها برای اعضاء بلکه برای بانک‌ها و معامله گران حرفه‌ای محصولات کشاورزی فراهم می‌آورند؛ فرصت‌هایی متنوع که سرچشمه‌های جدیدی را برای درآمدزایی در تعاونی‌های روستایی ایجاد می‌کند.
🔹از سوی دیگر فناوری بلاک‌چین(شبکه نفوذناپذیر) هم که ساختاری غیرمتمرکز و باز است، پتانسیل ایجاد تغییرات گسترده‌ای را در فعالیت تعاونی‌های کشاورزی فراهم ساخته است. بلاک‌چین، نوعی فناوری زیرساختی است که می‌تواند فرآیندهای دیجیتال‌سازی، اتوماسیون و رهگیری (که همگی از عناصر بنیادین کشاورزی نوین هستند) را تسریع کند. خریداران محصولات تعاونی‌های تولید کشاورزی با کمک بلاک‌چین می‌توانند از کیفیت محصولات خود مطمئن شوند. 👈این فناوری با شفافیت کامل در اکوسیستم تولید غذا و از بین بردن واسطه‌ها و کاهش کارمزدها، قیمت‌ محصولات تولیدی تعاونی‌های تولید کشاورزی را برای مصرف کننده شهری منصفانه‌تر ساخته و اعضای تعاونی‌ها که در گذشته محصولات خود را با قیمتی پایین‌تر به دلال‌ها می‌فروختند، از حاشیه سود مطمئن و بیشتری برخوردار شوند.
🔹فناوری بلاک‌چین، پتانسیل بزرگی در زمینه‌ی رفتارهای مسئولانه در حوزه کشاورزی ایجاد نموده که مدیریت واقعی زمان، زنجیره‌ی تأمین، کاهش ریسک مالی و پرداخت با تلفن همراه را شامل می‌شود. استفاده از بلاک‌چین، توانایی تعاونی‌های تولید روستایی را برای ایجاد یک زنجیره‌ی تأمین کاملاً شفاف و غنی با ارائه‌ی داده‌های دقیق و کامل افزایش داده و این اطمینان را ایجاد می‌کند که هیچ یک از اعضای زنجیره‌ی تأمین نمی‌توانند تغییری در این اطلاعات اعمال نمایند. 👈با استفاده از بلاک‌چین، خریداران کلان شهرها می‌توانند از روی اطلاعات برچسب مواد غذایی مطلع شوند که تعاونی چه چیزی را در چه زمانی برای تولید محصول بکاربرده است یا محصول از کدام تعاونی در چه نقطه کشور تأمین و تولید می‌شود.

🔹در واقع ردیابی یک محصول از مزرعه تعاونی تا قفسه‌های فروش می‌تواند به جای چند روز یا چند هفته در عرض چند ثانیه انجام شود. فناوری بلاک‌چین در اروپا و ایالات متحده و کانادا، کارآیی و شفافیت فعالیت‌های تجاری در تعاونی‌های کشاورزی را در زمینه صنعت کالاهای تند مصرف افزایش داده است. فراموش نکنیم، زنجیره‌های ارزش در تعاونی‌های کشاورزی بر روی ایجاد ارزش از طریق نوآوری در محصولات یا فرآیندهای مالی بازاریابی، تمرکز دارد .👈 بررسی‌های به عمل آمده حاکی از آن است که شرکت‌های تعاونی تولید به دلیل وجود زیرساختهایی که تا کنون از طریق تسطیح، یکپارچه سازی، اجرای عملیات آب و خاک و به کارگیری شیوه‌های نوین آبیاری ایجاد نموده‌اند در حال حاضر قادر به تولید متمرکز محصولات کشاورزی بوده و در تولید تعدادی از این محصولات دارای رکوردهای قابل قبولی هستند.
🔹از سویی، طرح ایجاد فروشگاهای زنجیره‌ای در ایران که از دهه 1350 کلید خورده و فروشگاههای شهر و روستا در ارتباط با شرکت‌های سهامی زراعی و تعاونی‌های تولید روستایی که به منظور حفظ بازار از شوک‌های ناگهانی و تعدیل و تثبیت قیمت کالاهای اساسی کشاورزی تشکیل شده، آخرین حلقه در زنجیره تأمین و ارزش محصولات کشاورزی، تجارت و به عبارتی بازاریابی و بازارسانی محصولات کشاورزی بشمار می‌آیند که با وجود شرکت‌های تعاونی تولید همراه با 63 اتحادیه استانی و شهرستانی و اتحادیه مرکزی شرکت‌های تعاونی تولید، یکی از وظایف اصلی آنها بازاریابی و بازاررسانی محصولات تولید شده در شرکت‌های تعاونی تولید بوده است. 👈یادآور می‌شوم که بعنوان مثال در کشور فرانسه، به ازای 2600 شرکت تعاونی تولید و کشاورزی، بیش از 11000 فروشگاه عرضه و مصرف شهروروستا ایجاد شده‌اند.
🔹درهر صورت، عناصر یادشده نقش مهمی را در تکمیل زنجیره تولید (از جمله کشاورزان عضو تعاونی‌ها، تأمین‌کنندگان، صنایع فرآوری، توزیع‌کنندگان، خرده‌فروشان، تنظیم‌کننده‌ها و مصرف‌کنندگان شهری) در این شرکت‌ها ایفا می‌کنند اما دلیل ناموفق بودن شان در کشور ما، 👈فقدان استراتژی فروش، رفتارها و روش‌های سنتی، بی توجهی به پارامترهای بازاری، اعتیاد به کمکهای دولتی، غیرحرفه ای بودن هیأت مدیره‌ها و عدم استفاده از فناوری‌های مالی و مدرن روز در بازار محصولات کشاورزی هستند. واقعیت این است که نباید و نمی‌توان از قافله ابتکارات و نوآوری‌های تکنولوژیک بازار مدار و حاکمیت شرکتی کارآ در تعاونی‌های نسل جدید غافل شد. باید بیشتر در این زمینه کار کرد و بر بی تحرکی، رخوت و کهنگی روش‌ها در تعاونی‌های روستایی و کشاورزی خط بطلان کشید.
⭕️پایان⭕️ 
تعداد مشاهده خبر93 بار
تصاویر مرتبط
tempShow
Powered by DorsaPortal