سخن روز /
فقر تئوری در نظام بهره‌برداری از آب کشاورزی(قسمت دوم)
1398/05/13
✍️یادداشتی از: دکتر حسین شیرزاد

🔵بخصوص توجه ویژه به ارزش اقتصادی آب و تأمین آب متناسب با نیاز آبی محصول، الگوی کشت و کاهش زیان‌های اقتصادی ناشی از اختلافات و درگیری‌های مربوط به آب و... به همراه کاهش هدر رفت آب در انتقال، توزیع و حتی سطح مزرعه و درنهایت، تلفیق مدیریت آب در قالب نظام‌های بهره‌برداری و پرهیز از تشکل‌های موازی از عمده‌ترین مواردی است که نیاز به تبیین دقیق نظری دارند. در حقیقت ما هنوز نتوانسته‌ایم چشم انداز روشنی از اثرات ساماندهی نظام‌های بهره‌برداری آب و کشاورزی را در اذهان جامعه بهره‌برداران تبیین نماییم. افزایش درآمد کشاورزان و ارتقاء سطح معیشت در مراکز روستایی، دستیابی به مدیریت پایدار منابع و تأسیسات آب و آبیاری، تسریع در یکپارچه سازی و یکجا زراعی، استقرار الگوی مدیریت مشارکتی آبیاری به وسیله خود زارعان، افزایش بهره‌وری منابع آب و خاک در اراضی کشاورزی، پایداری و استمرار اجرای طرح سامانه های نوین آبیاری که با صرف هزینه‌های زیاد در حال تکمیل است، نیاز به گفتگوی ملی با جامعه بهره‌برداران کشاورزی کشور دارد.
🔴از نقطه نظر تحلیلی "تمام گرایانه" و از منظر تئوریک، مدیریت جامع بهره‌برداری از منابع آب در سطح شبکه نمیتواند و نباید از ارکان بهره‌برداری کشاورزی مجزا گردد زیرا در پایه‌ای ترین سطح تصمیم گیری، سیاستگذاری و اجرای نظام آبیاری در سطح مزرعه، گروه‌های زراعی–آبی و یا هم آب قرار دارند. گروه هم آب، مرکب از بهره‌برداران از یک منبع آبی مشترک است که معمولاً در یک صحرا یا عرصه بهره‌برداری مجاور و نزدیک به هم قرار دارند و فعالیت می‌کنند و کلونی های هم-سودی را تشکیل می‌دهند. مشارکت بهره‌برداران در درون این کلونی های هم-سود بدون شک در چارچوب "حکمرانی آب" مفهوم می‌یابد.
🔵به عبارت دیگر نظریه "حکمرانی آب"، ناظر بر طیف وسیعی از سیستم‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی است که برای توسعه و مدیریت منابع آب و ارائه خدمات آب در سطوح مختلف جامعه بکار می‌رود. به زبان ساده تر، "حکمرانی آب" مجموعه‌ای از سیستم‌هایی است که بر تصمیم‌گیری مرتبط با بهره‌برداری، توسعه و مدیریت آب دلالت داشته، از این رو در حیطه "حکمرانی آب"، نحوه تصمیم‌گیری (چگونه، توسط چه کسی و تحت چه شرایطی)، از خود تصمیمات، مهمتر است! پافشاری من بر تبیین تئوریک، دقیقاً بر محور فعالین اثرگذار در فراگرد "حکمرانی آب" متمرکز است.
🔴#حکمرانی_آب شیوه‌ای است که اجرای مدیریت منابع آب و سایر منابع طبیعی را از نظر تخصیص سطح تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌های نظارتی پوشش می‌دهد و به طور گسترده، نهادهای رسمی و غیر رسمی را به مشارکت در اهم قدرت دعوت می‌کند. اما همچنان مشکل ما مسئله تسهیم قدرت در فرآیند مشارکت است و مدیریت مشارکتی آب و انتقال مدیریت آبیاری ملازمه ای تنگاتنگ با شیوه تسهیم قدرت دارد. مدیریت مشارکتی آب، مشارکت آگاهانه و آزادانه کلیه ذینفعان در فرآیند تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، اجرا، پایش و نظارت در مدیریت آب، درقالب یک نهاد مردمی و الگوی مناسب نظام بهره‌برداری، که با کمک فنی کارشناسان آشنا با رهیافت مشارکت و متخصص شیوه‌ها و فنون تسهیل گری، صورت می‌گیرد.
🔵بدیهی است برای انجام موفقیت آمیز این مهم، اعتمادسازی بین کشاورزان و دستگاه‌های اداری ذیربط و حمایت‌های نهادهای دولتی از آن، یک ضرورت و الزام است. در واقع مدیریت آبیاری، توافق گروه‌های هم سود و ذیربط (بخش دولتی و کشاورزان ) بر سر چگونگی جابجایی تمام و یا بخشی از مسئولیت‌ها و اختیارات مربوط به مدیریت شبکه‌های مدرن آبیاری و با هدف رفع و یا کاهش مسایل و مشکلات بوجود آمده‌ی ناشی از مدیریت دولتی بر سامانه‌های آبیاری، تحت عنوان انتقال مدیریت آبیاری است که در این توافق هریک از گروه‌های ذیربط متعهد به اجرای توافق به عمل آمده می‌شوند. 
✍️ادامه دارد...
https://t.me/joinchat/AAAAAFWwGhJkf3KmFeFj2g
تعداد مشاهده خبر3099 بار
تصاویر مرتبط


    RatingTitle
    :0 :0
    مشاهده نظرات (تعداد نظرات 0)

    ارسال نظرات
    نام
    آدرس پست الکترونیکی شما
    شماره تلفن
    توضیحات
    خواندن کد امنیتی تغییر کد امنیتی
    کد امنیت
    Powered by DorsaPortal