با ورود گله 1200 رأسی بز مورسیا از کشور اسپانیا، طرح پرورش این نژاد دام پربازده سبک با عاملیت اتحادیه مرکزی دامداران استان یزد وارد مرحله اجرایی شد. به همین دلیل خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران (پات) مصاحبه اختصاصی را با آقای دکتر حسین شیرزاد معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس این سازمان ترتیب داده که شرح کامل آن از این قرار است؛
باتوجه به سیاستهای کلان وزارت جهاد کشاورزی و سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران مبنی بر گذار از کشاورزی سنتی و توسعه فعالیت‌های پربازده و اقتصادی و همچنین الزامات قانونی مربوط به افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی، اتحادیه شرکتهای تعاونی دامداران استان یزد با هماهنگی و نظارت سازمان جهاد کشاورزی و از طریق ظرفیت تجاری بخش خصوصی استان، پس از حدود یکسال رایزنی و انجام امور مقدماتی نظیر تأمین مالی به میزان 70 میلیارد ریال، تهیه پروفرما، آماده سازی شرایط قرنطینه و دیگر فعالیت‌های پایه‌ای، اقدام به واردات تعداد 1200 رأس بز نژاد مورسیا شامل 1140 رأس بزماده (مولد) و 60 رأس حیوان نر- مستقیماً از کشور اسپانیا به منظور پرورش و تولید مثل این نژاد پربازده نموده است.
جناب شیرزاد، لطفاً مختصری از ویژگی‌ها و مزیت‌های این نژاد و دلایل انتخاب آن برای شبکه تعاونی‌های استان یزد بیان بفرمایید.
این نژاد که خاستگاه اصلی آن جنوب شرقی اسپانیا شامل مناطق؛ مورسیا، آلمریا، گرانادا و آلکانته با اقلیم گرم و خشک و مشابه نواحی مرکزی کشور ماست، از خصوصیات منحصر به فرد طبیعی و بیولوژیکی نظیر؛ مقاومت بالا در برابر تنش‌های محیطی و توان سازگاری در شرایط سخت، پرورش آسان و پایداری در برابر انواع بیماری‌ها، 210 روز دوره شیردهی سالیانه، ضریب تبدیل 80 درصدی علوفه به شیر، مدت زمان کوتاه بلوغ و چندقلوزایی برخوردار بوده و از سالها قبل به کشورهایی نظیر آرژانتین، برزیل، ونزوئلا، مکزیک و آفریقای جنوبی نیز صادر و تحت پرورش قرار گرفته است. این بز که دارای نژاد اصیل بومی است، قادرست با مصرف روزانه 2/5 کیلوگرم ماده خشک جیره و 7 لیتر آب، بیش از 3 کیلوگرم شیر با چربی 5/7 درصد و پروتئین بالای 3 درصد تولید نماید. متوسط عمر اقتصادی این نژاد بلحاظ بازدهی و باروری حدود 12 سال و گوشت آن از منابع بسیار مطبوع، لذیذ و مغذی گوشت قرمز به حساب می آید. ضمناً در مورد این نژاد جالب است بدانیم که در مقایسه با سایر رکوردهای استانداردی نژادی نظیر هلشتاین، آلپاین و سانن در زمینه بهره‌وری، تولید پروتئین، چربی و لاکتوز با تفاوت معنی داری دارای عملکرد بسیار بالاتر بوده و شیر پرچرب این بز برای تولید پنیر با کیفیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آقای دکتر، لطفاً در مورد علت انتخاب اتحادیه دامداران استان یزد، چگونگی انجام مراحل ابتدایی طرح، برنامه‌ریزی اجرایی، واردات و سرمایه‌گذاری مورد نیاز و ویژگی گله وارداتی به استان یزد اطلاعات بیشتری ارائه بفرمایید.
اتحادیه شرکتهای تعاونی دامداران استان یزد یکی از توانمندترین تشکل های بخش کشاورزی استان یزد با عضویت بیش از 15 هزار نفر از دامداران منطقه در قالب 11 شرکت تعاونی دامداران با ظرفیت های قابل توجه و سرمایه ای بالغ بر 56 میلیارد ریال تحت نظارت سازمان تعاون روستایی در زمینه امور دام بعنوان پایلوت اصلی این طرح انتخاب شده است. البته اطلاع دارید که پیش از استان یزد، طرح پرورش این نژاد در دو استان دیگر کشور شامل کرمان با 6500 رأس و قزوین با ظرفیت 2500 رأس صورت پذیرفته و استان یزد به عنوان سومین منطقه کشور در این زمینه به حساب می‌آید. در این راستا، پس از انجام تحقیقات و توافقات آغازین و انتخاب شرکتهای تعاونی شهرستانهای یزد و تفت و شرکت تعاونی کشاورزی جامع گستر، با محوریت اتحادیه دامداران استان و تأمین مالی طرح از طریق صندوق توسعه بخش کشاورزی به میزان 70 میلیارد ریال و با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در حوزه پژوهشی و بازرگانی، نسبت به خریداری و واردات گله به شکل مستقیم و از طریق هوایی به شهرستان یزد اقدام شده است. لازم به ذکر است که گله خریداری شده، به نوعی ذخیره ژنتیکی این نژاد در ایران محسوب خواهد شد چرا که سه نسل قبلی آن دارای شناسنامه رسمی و هویت ژنتیکی معتبر بوده و می‌توان از آن به عنوان گله مادری جهت کاربردهای بیوتکنولوژی و اصلاح نژادی نیز بهره برد.
آقای دکتر آیا در مورد وضعیت فعلی گله، اهداف و اقدامات آینده در چارچوب برنامه ریزی این طرح توضیحات تکمیلی بیان می‌فرمائید؟
بله، در حال حاضر این گله پس از طی دوره قرنطینه 14 روزه در منطقه فهرج یزد، در مزرعه متعلق به شبکه تعاونی‌های دامداران استان یزد نگهداری شده و طبق برنامه قرار است در همان مکان برای تولید 2 نسل متوالی مورد استفاده قرار گرفته سپس نسل‌های تولیدی جدید، بین واحدهای واجد شرایط با اولویت شرکتهای تعاونی دامداران شهرستانهای مختلف استان توزیع و تحت پرورش قرار گیرند. ازجمله اهداف کلان این طرح علاوه بر توسعه، تکثیر و اصلاح نژاد گله های بومی، توسعه صنایع جانبی به ویژه صنعت تولید محصولات لبنی حاصل از شیر بز، دستیابی به بازارهای هدف صادراتی، بهبود شرایط و سطح اقتصادی اتحادیه‌ها و شرکتهای تعاونی دامداران بوده که با توجه به ویژگی‌های نژاد مورسیا، اعم از نحوه پرورش و بازدهی قابل توجه، مدنظر قرار گرفته است.
آقای دکتر، آیا برای پرورش این نژاد، جیره غذایی و شرایط اقلیمی خاصی وجود دارد و اینکه آیا سازمان مرکزی تعاون روستایی برنامه‌ای جهت تعمیم این تجربه به شبکه سراسری تعاونی‌ها و سایر استان‌ها و مناطق کشور در نظر دارد؟