✅ توسعه #خریدهای_توافقی گامی مهم در جهت بازآفرینی جایگاه اصیل شبکه تعاونی‌های روستایی کشور

✍️دکتر حسین شیرزاد

(بخش اوّل)

🔹در شرایط کنونی، سیاست‌های تجاری و قیمتی، گرایشی محسوس به سمت بهبود فضای تجـارت محـصولات کشاورزی داشته و بین‌المللی شدن بازارها، شرایطی بهتر اما رقابتی تر را ایجاد نموده است. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که علیرغم نارسایی‌های موجود در تأمین نهاده و خریدهای توافقی محصولات، اکثریت اعضای تعاونی‌های روستایی به شرکت‌های خود اعتماد نسبی داشته و این اعتماد می‌تواند به عنوان سرمایه اجتماعی میان اعضاء و شرکت، پتانسیل مناسبی برای بهبود و تقویت توان مالی و عملکرد شرکت های تعاونی و تقویت روحیه تعاون در مناطق روستایی تلقی گردد.

🔸تجربه نشان داده‌است که اجرای برنامه‌های خرید توافقی در مناطق مختلف، موجب افزایش رفاه تولیدکنندگان و کاهش هزینه‌های دولت در ارتباط با تولید محصولات گشته و لازم است که با انجام پاره‌ای اصلاحات در فرآیندهای مربوطه (مانند اعلام قیمت کف که هزینه‌های تولید را پوشش دهد و پرداخت مابه التفاوت آن با قیمت بازار) زمینه تحقق اهداف مورد نظر در خریدهای توافقی همچون؛ بازگشت سازمان و تشکل‌های تعاونی به سمت انجام وظایف اساسنامه‌ای و قانونی خود در حوزه ساماندهی خرید، بازاریابی و فروش محصولات کشاورزی، حضور موثرشبکه تعاونی‌ها و تشکل‌ها بعنوان بازویی قدرتمند، مطمئن و متعلق به کشاورزان و روستائیان و هماهنگ با چهارچوب برنامه‌های دولت، نقش آفرینی در بازار خرید وفروش محصولات کشاورزی ( مراحل کامل خرید، بازاریابی و فروش ) وکسب سهم مناسبی از بازار را ایجاد نماییم.

🔹از طرفی با توجه به لزوم آماده سازی بخش کشاورزی جهت کسب مزیت رقابتی در فضای الحاق به WTO ، تقویت وتوسعه عملیات بازرگانی تعاونی‌ها در سطح روستاها و مراکز تولید و توزیع، حمایت از الزام‌ها و استانداردهای لازم الاتباع (نهضت کیفیت)، ایجاد پشتوانه و بستر لازم برای گسترش بازاریابی و فروش بموقع محصولات کشاورزی در داخل و خارج از کشور، سازماندهی و بهبود تولیدات کشاورزی بلحاظ کمی و کیفی از طریق روش توافقی و ارتقاء توانمندی تعاونی‌ها درجهت خدمت رسانی بهتر به اعضاء، کاهش دخالت دلالان و واسطه‌ها در بازار وکمک به انتقال ارزش افزوده جاری در بخش واسطه گری به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی، ایجاد جو اعتماد و ارتباط بیشتر کشاورزان با شبکه تعاونی‌ها و نیز ارتباط بین تشکل‌های تعاونی درجهت تأمین منافع متقابل و جلوگیری از زیان‌های احتمالی، اجتناب ناپذیر بنظر می‌رسند.

🔸بدیهی است بمنظور اثربخشی بیشتر در خریدهای توافقی، توجه به مسائلی همچون؛ خرید وفروش بی واسطه محصولات و اصلاح روش پرداخت به موقع مطالبات کشاورزان، جلوگیری از مصادیق اسراف ناشی از افساد و امحاء محصولات(که همه ساله در روش تضمینی بر بخش کشاورزی تحمیل می‌شود)، بهره‌برداری بهینه و سودمند از وجوه اداره شده و تخصیص یافته جهت اجرای طرح خریدهای توافقی، اعمال مدیریت بهینه منابع مالی با هدف افزایش درآمد تشکل‌ها و شرکت‌های تعاونی، کمک به ارتقاء کیفیت محصولات با استفاده از مشوق های قیمتی، گسترش صنایع فرآوری و نگهداری محصولات (تبدیل، سورتینگ و بسته‌بندی) ایجاد و توسعه شبکه حمل ونقل تخصصی محصولات، بسیار حائز اهمیت است .

🔹اصولا" بازاررسانی محصولات کشاورزی از طریق گسترش چشمگیر خریدهای توافقی، علاوه بر دستاوردهای پیش گفته، زمینه لازم بمنظور اصلاح ساختارهای موجود در اقتصاد کلان کشاورزی نظیر؛ تعدیل فرآیند کسب حداکثر ارزش افزوده و انتقال منافع حاصل از آن به شبکه تعاونی‌ها و بهره‌برداران بخش کشاورزی، پیشگیری از اتلاف منابع ملی و ضرر و زیان دولت در خریدهای تضمینی و سوق دادن منابع به سمت تقویت اقتصاد آزاد، اصلاح نقشه تولید کشاورزی کشور متناسب با پتانسیل‌ها و بازارهای هدف در کنار ارتقاء بهره‌وری تولید، خروج از وضعیت و شرایط غیراصولی، غیرمنطقی و ناعادلانه کنونی خرید و فروش محصولات توسط دلالان و همچنین اصلاح شرایط نامناسب حاکم بر چرخه بازرگانی محصولات کشاورزی و رفع نارسایی‌های مفرط خریدهای تضمینی مانند محدودیت‌ اقلام مشمول و اثرات وضعی آن بر کیفیت محصولات را فراهم می‌آورد.

✍️ادامه دارد...