✍️...دکتر حسین شیرزاد

🔹هر روز تحریم‌های امریکا علیه ایران تشدید می‌شود و علی‌رغم ادعای این کشور، بخش کشاورزی و غذایی ایران از تحریم‌های اخیر مستثنی نبوده و امریکا به هر نحو ممکن سعی در محدود ساختن منابع غذایی ایران برخلاف تمام کنوانسیون‌های بین‌المللی دارد. در این شرایط تنها حمایت از بخش کشاورزی می‌تواند نجاتبخش کشور باشد.

🔸چندی پیش دولت آمریکا، بانک کشاورزی ایران را وارد لیست تحریم‌ها نمود. بدیهی است این اقدام به معنای واقعی تحت تأثیر قرار دادن تأمین مواد غذایی کشور است چرا که بانک کشاورزی یکی از مهمترین بانک‌های عامل نقل و انتقال پول در بخش کشاورزی بحساب می‌آید. علاوه بر آن اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا( OFAC) تا کنون بیش از 36 قلم از تجهیزات صنایع تبدیلی و تکمیلی صنعت غذا را به فهرست اقلام دارای ممنوعیت فروش به ایران افزوده است.

🔹اما در این شرایط سخت چگونه می‌توان به حمایت بخش کشاورزی پرداخت و حفظ امنیت غذایی کشور را تضمین کرد؟ در ابتدا باید گفت درک شرایط تحریم هم برای بخش دولتی و هم بخش خصوصی امری حیاتی است و در این شرایط تنها همدلی میان این دو بخش می‌تواند راهگشای مشکلات بخش کشاورزی ما باشد. هر چند دولت و وزارت جهادکشاورزی در این حوزه اقدامات خوبی به انجام رسانده‌اند، اما در ماه‌های آینده افزایش یارانه حمایتی در حوزه تولید تا صنایع غذایی کاملا" ضروری خواهد بود. مضافا" اینکه چتر حمایتی در بخش روستایی و کشاورزی نیز باید گسترده‌تر شود.

🔸در این رهگذر لازم است بمنظور افزایش ماندگاری و جلوگیری از مهاجرت روستائیان، چندپایگاهی شغلی در روستاها را رونق بخشیم. همچنین ضرورت دارد توسعه بازارهای مدرن مانند بورس با سرعت بیشتری پیش رفته و همراه آن حضور شرکت‌های کارگزاری کالایی را در بورس کشاورزی افزایش دهیم. تقویت نظام تهاتر مرزی با رونق بازارچه‌ها و تعاونی‌های مرزی بسیار حائز اهمیت است. در عین حال می‌توان همانند دهه 60 از گستردگی و توان شبکه تعاون روستایی برای توزیع عادلانه کالا درجهت کاهش فقر استفاده کرد.

🔹در ارتباط با بازار محصولات کشاورزی، ضمن تأمین منابع مالی لازم و در کنار تقویت خریدهای حمایتی و توافقی می‌بایست از خریدهای تضمینی پرهیز کرد. برای سهولت کسب و کار تولیدکنندگان و فعالین عرصه کشاورزی و غذا تحول و تغییر رویکرد سیستم بانکی ضرورت تام دارد چرا که این بخش نیازمند حمایت ویژه نظام بانکی است و اصولا" فعالیت‌های کشاورزی و بخش تولید غذا با نرخ‌های بالای تسهیلات بانکی قطعا فاقد توجیه اقتصادیست. به بیان دیگر، نرخ بازده در زیرشاخه‌های مختلف بخش کشاورزی، بهره‌های بالا را پوشش نمی‌دهد.

🔸طرح تقویت شبکه اعتباری خرد روستایی با کمک بانک مرکزی و پشتیبانی از فروشگاه‌های عرضه مستقیم کالا برای حمایت از دهک‌های پایین جامعه ضروری است. به دلیل کاهش سرمایه در گردش بخش کشاورزی، زیان انباشته صنایع‌غذایی به شدت در حال افزایش است. افزایش سرمایه در گردش در حوزه صنایع غذایی برای ایجاد اشتغال پایدار بسیار مهم است البته در همین راستا قانون تجدید ارزیابی دارایی‌های صنایع‌ غذایی که بخشی از زیان انباشته را می‌پوشاند در دست پیگیری است. ازطرفی مقررات‌زدایی و رهاسازی، ازجمله اقداماتی است که باید در فضای کسب و کار این بخش صورت پذیرد.

🔹نظام صادراتی ما در بخش کشاورزی و صنایع غذایی نیازمند اصلاح است چرا که صادرات بدون در نظر گرفتن منافع ملی قطعا به زیان ما تمام خواهد شد. کنترل قاچاق باید بشکل جدی‌تری دنبال شود. بانک مرکزی با ایجاد کریدورهای مالی جدید برای نقل و انتقال پولی، واردات نهاده‌های غذایی و کشاورزی را تسهیل کند و به دنبال تنوع بخشی تامین‌کنندگان نهاده‌ها باشد. ثبات در سیاست‌های واردات و صادرات بسیار ضرورت دارد و در همین زمینه سعی داریم اتحادیه‌های ملی تعاونی‌ها را در این حوزه مشارکت بیشتری دهیم.

🔸تأمین نهاده‌ها از کشورهای همسایه، اصلاح الگوهای کشت غلات با نیاز آبی کمتر و واردات نژادهای پر بازده دامی به کشور از دیگر اقدامات ضروری در شرایط تشدید تحریم‌ها است که تعاونی‌های تولید در حال پیگیری آن هستند. برای راه‌اندازی استارت آپ‌ها لازم است نظام آماری جدیدی طراحی شود. سازمان تعاون روستایی برنامه نوسازی حمل و نقل و انبارش محصولات غذایی و کشاورزی را در دستور کار دارد که در حال پیشبری آن است، در همین ارتباط ایجاد نظام ملی پایش و تقویت آزمایشگاه‌ها نیز اتفاق خواهد افتاد.

⬅️فضای حاکم بر کشور نیازمند همدلی و تقویت اعتماد ملی است. در کنار همه این‌ها ما نیاز به گفتگوی ملی با جامعه کشاورزی برای بازتولید یک سرمایه و اعتماد اجتماعی در بین تمام فعالین حوزه کشاورزی و غذا داریم. باید دریابیم هر کدام از ما چه کاری را می‌توانیم برای نجات کشور انجام دهیم.

⭕️پایان⭕️